Daliasat Uno

Ti panagsangpet ket panagpanaw met,
ti panagsardeng ket isu met laeng ti panagrubuat,
ket agtangep ti ridaw
ken agrikab dagiti tawa ti kalapaw,
kalpasan a mayebkasmo dagiti umel a pakada,
ti panagibilin
kadagiti mapanawan a kadua iti apagkanito,
adda bara ti abrasa a kas man aggapu iti temtem
a rummuar ti daga, umarakup a kas kapigket ti allid
wenno ti pulitipot nga isem ti sipnget
ti apagsipasip uray no kasla mairik
ti botas a kombat ti salemsem: agkayabkayab nga angin,
singin ti rissik, ngayemngem ti arakup
ti dumupir a masabet:
agsirko ti utek a tumpuak iti puso,
masirut ti pulso a sumarut
iti dapan: manaktuol dagiti bato, maikubray
ti darat, takki ti nuang a manalpaak,
ti nisnis ket mauyos, naangot
a pinabuyok ti ling-et, ti pay-od
ti istakeds ti rabii a ngumayngayebngeb.

Darupen latta dagiti dapan
ti turod ken ti anawang,
ti tambak ken uray dagiti limbang. Ania ngarud
no manabsuok iti burubor a naangot? Ania
ngarud no ramay laeng koma ti kumarawa
ngem uray mukod 'yarikapmon, a, latta?

Ket no kastan a dim' metten mataliaw
ti naggapuan, adda met latta sumangpet
a kakadua, kasla met laeng maipukkaw
dagiti paarasaas a kablaaw:
naggapuam?
papanam?
kaduam?
Ket matapik ti password, wen, abra
kada abra,
ken maritur pay ti sentido a manglagip
kadagiti alias: karamukom ti bayabas,
kasingin ti granada, ti marabutit a bao,
uray ania ditan ti kaipapananna, karpa
kahel, saba, bado a rutrot
anglem ti dara, adu, kas man
ukay-ukay a sinaksako,
maiburandis a masigkay
ti daan manipud iti kabarbaro.
Maibaga amin dagitoy
iti irut ti pinnasungad ken pinnasangbay
dagiti sarsarita ken salsalaysay;
iti met sungadan ken ti pagsangaan
a maikurimed ti panagpitik ti agtultuloy
a panagdaliasat ti anniniwan:
periodista seminarista pasabilis,
mannalon mangngalap aktibista,
doktora a kadre baliktad a polis,
kumebkeb ngem sumiripka met laeng
a mangsiput iti panagtungpal gilap
ti lawag a maukas iti gatilio ti garand,
maitungpal laeng dagiti plano a lininay ti manon
a panagibarangabang, ti dim' mabilang
a panaginiin:
An'a dayta, garand?
Wen, sinibarutko idi iti naiwalang...
Kawas met, dayta ket?
Punial, ha ha ha, dayta?
.357, baro? Wen. Aglatlati met,
kurang ti asa. Ladawan, porma
dagsen ken angot
ti panagkubukob uray no nakakidemka,
mailadawan ken itedda ti ehemplo
ket maammuam ti husto,
maadalmo ti usar ti uray ania
a kastoy: ni Tonio intakderna
ti nagiwarasiwis iti kastoy
ket narba ti kampo:
kukuatayo ti daga!
Ti apit, ti waya!
Kastoy ti tiket, italimengmo
ti amin a riknam dita pusom.

Addakan iti pagsasangaan,
adda nadalus a dalan
ken adda met rumiet iti masanguanan.
Wenno, mabalinmo met a raatan
ti bukodmo a desdes a pagturongan?

Agkutukot ti tumengmo
a mangsikkarud iti linnaaw,
matnag a sippawen ti dam-eg
ti daga a marim-it iti baddek
ti nawaya a dapan
(nakaabadayen ti botas
a kombat iti abaga)
nga agpasungad iti kanito
a maagaw ti lawag
ti ngayed ti sipnget
ket mailukip ti tawa
ket ibuang ti ridaw
ti panagsangbaymo.

Ti waneswes ti imam a maitag-ay
ken ti maminpito a kanabtuog ti gemgemmo
iti barukongmo ti rukod
ti balligi nga insangpetmo.
Ket iti isasar-ongmo, kunami:
adda latta karit ti dana
a daliasatem a balonmo iti yagyag ti tignay
ket agbalin nga anibmo ti derrep dagiti tagtagainep.


FLORENTINO B. LORENZANA
Agoo, La Union