1/25/2011

Dagiti Lamina ti Panawen




1.
Bumegbeggang a bato
A lumgak iti agsapa.
Agdisso iti daga
Dagiti makapurar a rayana
A mangakup
Kadagiti agneb dagiti muyong.
Inaldaw a sumurnad
Iti namaris a nakaparsuaan--
In-inutenna nga idarnap ti igaaw.

2.
Umarubayanda iti sardam
Allingagenda aweng ti rabii
A parnuayen garikgik dagiti kurarapnit,
Pulikkaaw dagiti kullaaw,
Danapeg ti dalluyon
Nga umayas iti dapnisan,
Anasaas ti karayan
Ken risiris dagiti sanga
Ti barsik ken aplas.
Iti baresbes, tannawaganda
Ti lubong agingga a sumngay ti bannawag.

3.
Sumagawisiw a sumungad
Iti sinanama a deppaar
Mangilagud bang-i ti kalgaw,
Ken iti ayamuom ti nepnep
Iti naulimek a paraangan.

4.
Agallangogan a dulluog
Ti makibor a barukong
Weno aligagaw a naisaad laem ti daga
A maitupa iti langit:
Naipaurnos umap-apuy a barut
Nga agkayammet iti tangatang
Danggayanna garakgak ti gurruod.

5.
Maiburnok a pungtot
A naipaluom iti kaunggan
No agpabus-oy nalitem nga ulep
Nga agindurog iti tangkig ken patag
Mangellep iti tapok
Ken mangugas lati ti daga.


RONNIE ES. AGUINALDO
Villa, Sta. Teresita
Cagayan

(Naipablaak iti BANNAWAG, Agosto 16, 2010. Naadaw ti imahen manipud iti ala a ladawan ni R.V.Aragon; lokasion: Aragao, Sta. Teresita, Cagayan)

3/22/2009

Daytoy Sangarakem a Tapok



Daytoy sangarakem a tapok matmatam a naimbag
Saan kadi nga agrimrimat kas riniwriw a bituen
Saan kadi a kas layap nga agsawar iti law-ang
Wenno nalibnos a henio ti siudad ‘ti batbato.

Daytoy sangakuerdas a nota denggem ti awengna
Dimo kad’ mangngeg kenkuana ti arpa ti angheles
Wenno partaan ken dulluog ti Namarsua
Wenno ikkis a bilin iti amin a tawidna.

Daytoy sangalua a linnaaw anninawam ti lansadna
Dimo kad’ makita ti ladawan ni Patay
Wenno marikna ti bileg a mangtunaw ‘ti amin a pagarian
Wenno gita a mangsaknap ’ti amin a naparsua.

Daytoy sangarakem a daga matmatam a naimbag
Kenkuana makitam natumtumek a kimat
Nga agin-indurog iti tammudo ti Namarsua
Igam a katimbeng ti amin a pannakaisalakan.


JUAN S.P. HIDALGO JR.
Rosales, Pangasinan

(Naipablaak iti BANNAWAG, Hulio 20, 1964; ken iti Pamulinawen: Dandaniw, 1949-1975, 1987. Naiposte babaen ti pammalubos ti autor. Nabulod ti imahen iti flickr.com)

Kadagiti Nasanikua



Iti panaglawag
Daytoy a lubong
Ammok nga awankayto
Kadagiti inawek a lagip
Tapokkayton a kalinnaok
Dagiti natay a parmatak
Kinawesandakayo
Iti balitok a ling-et
Manipud kadagiti puso
A nakurapay
Ngem arikayo a mangad-adipen
Kadakami agraman
Dagiti nailupek a kararua
Adda met kalinteganmi
Iti pitak a langit
Awan dagup ti sanikua
Awan gatad ti biag
Ti nasamsam-it a sam-it
Ngem ti bukod a sirmata
Kayatmi koma pay
Ti agpaadipen
Ngem awanton mamaay
Dagiti sangit
Naumakamin nga aglulua
Nasaysayaat itan
A denggen dagiti puniebre
Ti musika ti panagungar
Ti nailupit a saniata

DONATO B. ABANILLA
Bangued, Abra

(Naipablaak iti BANNAWAG, Abril 13, 1970; ken iti SAGUMBI: Antolohia ti Sarita, Daniw ken Drama dagiti Abrenio, AIWA, 1999. Naadaw ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon)

3/05/2009

Alipuspos



Amuyem ti buokmo
A pagpuypuyupoyan ti angin
Balay-uyokan dagitoy a bibig
Agur-urnong napalet a diro

nga innak ilagalaga
kadagiti dutdotmo

Bisngay a nagtengnga
dumanon alipuspos
Surotek dayta a dana
inggana't makitak

alipuspos

nga agpuspusipos

Kas alipugpog ti tapok
Wenno alinuno a gumuyod
A manglemmes kararuak

alimpatok
baybay-langit

Ket bagik maidaknirto
Iti minuyongan init
A pagbukaran dagiti sabong
a nasam-it!

GODOFREDO S. REYES
Sta. Maria, Ilocos Sur

(Naipablaak iti Dagiti Kapintasan nga Avant-Garde a Daniw iti Iluko, 1995-1999; Editor: Cles B. Rambaud; GSR, 2000.)

2/24/2009

Lagip ti maysa a supot idi 1972


Agkallong latta dagiti kugit a bunggaria
Iti kilabban a darepdep. Iti namuriski
A lagip 'di ubing idi 1972, agikay kadagiti Pebrero

Dagiti apagapaman a karayo ni pagdayas
iti rinabrabak a kari 'di sinsinan-ari.
Sumken latta ti daradara nga araraw iti sellang.

Yatang dagiti soldado ni kinatur-og.
Ti waig, subukan, ken kigaw a rugso 'di ubing
Iti di-katatawan, ahente ti militarisado nga ammangaw.

Saludsoden dagiti parbangon iti maila a kanito
Dagiti adu unay nga apagapaman: Ania,
Aya, a nakem ti manglipat iti panagkurno

Dagiti mapuruto nga ullaw dagiti supot,
Isuda a nabayadan nga agkumbawa met
Iti pinartuat ti palasio a pimmalasio nga ulbod?

Ngem wen, ta manangrabrabak met ti lagip.
Uray ti panaguttog ken pannakiinnala
Di kadi ta dekreto idi daydi sinsinanreyna

Nga aribai, isuna nga autor 'di daniw
Iti panagpagusto iti agpaspasugnod a bukod-a-bagi?
(Aglabbasitka no kua kalpasanna, di kadi?

Ngem uray: legal idi ti panangpunas iti panio a puraw.)
Iti kinalinteg ti arte dagiti saning-i,
Mano a Malacaniang ditoy talon

Ti agruting kadagiti natangig a rinaep,
Makipagrikna ita iti ipupusay
Dagiti binatibat a sangsangit ni nabalo nga Ikit?

Ket dagiti nasalbeyds a kamada ni ragsak,
Apay nga itan natuontuonda metten
Nga inapit dagiti nakapatig a mangmangkik?

Ayna, malagipko pay laeng ita ti marunrunaw
A sarsuela iti ngudo ti nakakasa a paltog,
Sarsuela iti arinunos dagiti panagsipdut

Iti kinuribot a kakaw, kape, ken turog:
Mapuyat ti rabii iti panagur-uray iti kaasi
Ti nakasukbit a supot a dios.


AURELIO S. AGCAOILI
Honolulu, Hawai'i

(Naipablaak iti BURNAY E-zine, Mayo 1998.)

2/13/2009

Pebrero Katorse


She who did not come, wasn't she determined
nonetheless to organize and decorate my heart?
-- Rainer Maria Rilke


aldaw manen ita daydi umuna a tarheta.
aldaw manen ita daydi naglanglanganta a rikna.
aldaw manen ita daydi nagpaso nga ila.
aldaw manen ita daydi maudi a letra.

ngem katorse manen ita ti amin a pebrero.
pumalpallilit ti iliw iti nalukneng a sappuyot ti segga
a di mauma, a di mamingga. segged ken degges
ti antigo a pisel ken et-et ti bumarbara latta a nakem.
saem man iti saem, di makapanaw nga aliwet.
bisin man iti bisin, di makatalna ti dawatdawat.
bitek iti bitek, di matektek dagiti saltek.

ngarud, arkosam 'toy pebrero iti babassit a lagip, lanaam
iti ungngo, pekpekkelam tapno lumabanag latta ti pingpingna
ket sumadia ti kada katorse a dumteng. puyotam
i'ta nabara nga anges-anges ti lulonanna a naluangan
iti kaawanmo: sumalibukag pay laeng ti nabatbati nga essem,
maablon ti mabmablesan nga isem: pauli a maiyilut
iti nakadalapus a pispis, bulbulong ti atis ken bangbangsit
a mayabla-ablat iti naan-annongan a pus-ong, niniogan
itlog mamaen basi a maibaribari iti puso a nakabatbati.

manen, aldaw ita daydi umuna a rikna.
manen, aldaw ita daydi naglanglanganta nga ila.
manen, aldaw ita daydi nagpaso a letra.
manen, aldaw ita daydi maudi a tarheta.


ROY V. ARAGON
Dupax del Norte, Nueva Vizcaya

(Naipablaak iti BANNAWAG, Pebrero, 2008. Naggapu ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon; lokasion: Inaban, Dupax del Norte, Nueva Vizcaya)

1/31/2009

Wen, Sika, Wen


Always, I wanna be with you
And make believe with you
And live in harmony, harmony

Oh, love...

--Erasure


sika, wen:
datdatlag a burtia ti bursi dagiti sirmata
darikmat nga agnanayon iti pitik dagiti parmata
talek ti tagiruot ti linnaaw dagiti namnama
isem a di maakas iti karayo dagiti agsapa
talugading ti kullayaw ti linabag dagiti rikna
sarming a kasin-awan iti dungngo dagiti sapata

sika a librok lubongko kararuak ispirituk
kadi danonennak 'yallatiwnak alimpatok
talinaay-kinapudno-pia a santak talibagok
'ta ayat, 'toy ayat, ayatta a naipanurok
ta kadi sumken latta, patinayon, di maungpot
misterio-senarion' patempateg, sikansiak, pulos
daniw-samiweng a di mautob, nobela a di aggibus

wen, sika:
sirmata dagiti bursi ti burtia a datdatlag
parmata dagiti pitik iti agnanayon a darikmat
namnama dagiti linnnaaw iti tagiruot ti talek
agsapa dagiti karayo iti di maakas nga isem
rikna dagiti linabag iti kullayaw ti talugading
sapata dagiti dungngo iti kasin-awan a sarming


ROY V. ARAGON
Dupax del Norte, Nueva Vizcaya

(Naipablaak iti VALLEY JOURNAL, Agosto 1, 1994; iti BANNAWAG, Abril 29, 1996; ken iti Burnay E-zine, Febrero 1998. Naggapu ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon; lokasion: Calvary Hills, Iguig, Cagayan)

1/22/2009

Naliday Ti Rummuar a Lawag


Datayo la kadi ti makarikna
no kasano ti rumuk-at iti sipnget
ken mapurar iti lawag
agingga iti in-inut nga agmulagat
dagiti mata tapno maitangkarang
dagiti tao ken banag nga aggargaraw
iti entablado ti biag?

Langit ngata ti katukad ti birhen a panunot?
Liday ti dusa dagiti managsukisok
agingga iti saantayon nga ammo
no kaano nga agbalin nga unget ti liday
wenno kaano nga agbalin a liday ti unget
saan laeng a gapu kadagiti annak ni Maria
a mangilaklako iti dayawda
wenno annak ni Juan a mangisalsalda
iti pigsada iti ganggannaet a daga.

Kasano dagiti ubbing a nayaw-awan
ta napurarda iti lawag?
Isuda a napaidaman nga agpiko
tapno maki-san pedroda iti biag.
Isuda a saanen a nasken
nga agay-ayam iti munieka
ta pudno a maladaga ti aywananda...

Kasano dagiti ina a mangarub-ob
iti luada bayat ti panagpabag-enda
kadagiti Puraw a didiosen?
Kasano dagiti ama a di makarikna
iti bara ti petpet dagiti babassit nga ima
tapno maisaganaanda ti natalged a pamilia?

Agdaldaliasattayo amin
a rummuar iti bagbagitayo
a rummuar iti pagiliantayo
a mangtallikud iti puontayo.
Globalisasion... alienasion...
mannaniw ti nangbuniag kadagiti padas
nga aglemlemmeng iti suli ti puot
a di mayebkas dagiti anniniwan
a nakakul-ob iti sipnget.

Mannaniw ti makaripar
kadagiti aningaas iti aglawlaw
ngem kasano a makagaraw
dagiti nakagalut a takiag
no dagiti laeng naimaldit a balikas
ti kabaelanna nga ilaban
kadagiti kapre nga agdakiwas?

Naliday ti rummuar iti lawag.
Nakalidliday a buyaen
ti pudno a drama iti entablado ti biag!


HERMILINDA T. LINGBAOAN-BULONG
PeƱarrubia, Abra

(Naipablaak iti BANNAWAG, Hulio 30, 2007. Naadaw ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon; lokasion: Karayan Padsan, San Nicolas, Ilocos Norte)

Kasingin 'Ta Isemmo


Intugawko kad' nga inlista
Naikapet a lansa, wenno naigabur a darat
Iti pagtaengan a nagbinnuliganta a pinatakder?
Pinuyatak kad' nga imbinsabinsa kenka
No mano a lampin ti nabordaak,
Wenno mano a lata ti gatas ti naibus
Dagiti maadi-adi a bunga ti panaglantip dagiti pusota?
Adda kadin kanito a dinagullitka
No mano a kilo a karne ti mauraga
Wenno mano kailap a tarong ken karabasa ti maidasar
Iti dulang a linawlaw ti pamilia nga inarapaapta?
Adda kadin tiempo nga inlitaniak
Kinangina ti koriente
Wenno kinaingpis 'tay grade one a papel
Nga impulong ni agadi a nalaka a makunes?
Linibbiak kad' ti inyawatmo a naingpis a sobre
Wenno dinillawko kadi ti nakirang a panangisagutmo
A nalabit kas iti pananguray
Ti mannalon iti mulana nga agdawa
Wenno ti ina a baliksen tagibina ti naganna?
'Yurayko ti pannakaamirismo
A siak, saanmo a kabalubal iti tinnarayan,
No di ket kabulon 'ta luam
Ken kasingin 'ta isemmo.


RACHELLE GARVIDA-BOADO
Bangui, Ilocos Norte
(Naipablaak iti BANNAWAG, Disiembre 31, 2007. Naadaw ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon; lokasion: Ciudad ti Tuguegarao)

Tedted ti Dara iti Sagumaymay ti Kannag


pisangento latta ti rissik ti bala-ti-lunod
ti makabulsek a sipnget; ket maiburandis
dagiti matmaturog a namnama ken kappia
iti let-ang ti kimmigpal a nadagaang a sardam.
agkaribuso dagiti bunar a makiwar iti aponda
a buntuon dagiti dagensen ken awan naganna
nga aliaw: dungparenda dagiti dalingding
ti agkamkammaulaw a lubong tapno isalakanda
ti bukodda a karadkad—tarayan, maidugmam
ken matulidda man iti katapokan—ayatda laeng
a maadaywanda dagiti gulib ti tadem a mangilap
kadagiti dapanda—isuda nga awanan nalawag
a nagkamtudan ken nagbasolanda—ta unayen
a saem ken ut-ot a kasingin dagiti ikkis ti aligagaw
iti dalukdok ti rumiet ken kapan-awan ken kadapuan
a pagdaliasatanda: mabati dagiti agsagsagaba
a daradara a tugotda—agubbog ti luada a manglayus
iti tanem nga isuda a mismo ti nangkurob: siiimatang
ti law-ang a mangin-inaw iti alibuyong ti kimat...

iti tengnga ti rabii, agulimek ti aglawlaw
ngem idiay salogan ken bakrang ti bantay
mayarikiak ti uni ti tukling a ganggandiong
ket maakas ti nagmanto a langit ket mawaknitan
ti kagabgabur a tanem nga awanan nagan...
iti parbangon, akupen ti nagtagipayak nga angin
ti angtem, aglua metten ti main-inaw a bigat:
nalabaga ti maipusing ken mapursing a linnaaw
iti sagumaymay ti Dios-ti-aluadna a kannag...


PRODIE GAR. PADIOS
Sta. Teresita, Cagayan

(Naipablaak iti BANNAWAG, Enero 15, 2007. Naadaw ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon; lokasion: Pagudpod, Ilocos Norte)

1/10/2009

Oda iti Baro a Tawen


I have measured out my life with coffee spoons
--T.S. Eliot, The Love Song of J. Alfred Prufrock

no manen, apirasek ti alipusposmo
iti daan a tapaktapak ti nakemko. amangan
ket no nayakar iti panangpagpagutko
iti ubanmo iti daan a lulonan ti baro a tawenko.
rukodenka kadi met la manen, baro, iti binulan
a pannakalapgis ti kalendario, wenno
iti tinawen a panagbilang kadagiti nabungbong a ramay?

agbunga latta dagiti mata.
masidir latta dagiti siping a saba.
mawingiwingan latta dagiti makaniawan a nagkiwing nga apro.
ket iti sangkataw-an a basol ti nailian nga utek ken ima,
iti panagalsem dagiti lebben a basi,
iti pannakaparkag dagiti daan a bubon
ken pannakakidkid dagiti garong
ken panagmaga dagiti pamguongan,
iti pananglungsot ti maymaysa a kamatis iti sangakuribot,
iti panagibbong dagiti mauk-ukopan nga itlog,
iti nagatel a pannakaabraw ti daludal ti aba,
iti bassit a lana ti masinglag a niog,
iti panagulaw ken panagbakbakuar dagiti babbalasang,
mapabasol latta dagiti ulila a siding iti abaga
wenno dagiti nayaw-awan a sallapiding iti luluaan
wenno dagiti ginggined kadagiti sardam ken parbangon
wenno dagiti managapet kada pattolay kada singkol kada suni;
mainap latta dagiti mangan-annong a baliti,
maatap latta dagiti marmarna ken di makitkita;
maitudo latta dagiti umarikiak a salaksak
wenno dagiti masagang a banias iti kalsada.
ket matulawan latta ti dayaw dagiti pudno a buaya.
ket makastigo latta dagiti ugaw, dagiti dudon, dagiti dangaw
wenno dagiti agbangabanga a tuwato wenno sallapingaw,
wenno dagiti di mangan-ano a wak ken nangisit a pusa.
ket mayatang latta ngarud dagiti adu nga arak, mamaen,
karrurayan, itlog, lapi, ikamen, dalem, kararag ken kankanen.

agin-innapungol dagiti panagem iti kasipngetan ti bumaro a tawen.
agkikinnarawa dagiti daan a tawen kadagiti sirok ti lamisaan.
agkinkinnudkod iti nagatel a bukot dagiti binulan ken linawas
ti naglabas a tawtawen: aggagatel, aggatel metten
ti mapaspasungadan a baro nga al-aldaw, rabrabii: adu pay
a lamisaan ti mapasirokan, adu pay ti mabendisionan
a nailian a mangisalakan. adu pay ti mapulotan iti lana
a nailian a mangikanawa. adu pay ti maordenan
a nailian a mangaskasaba iti pannakasubbot. adu
pay ti mabuniagan iti asin, mapanaganan iti sirok ti latok.

ngem ubananka latta bimmaroka man a tawen, rukodem
latta ti nailian a resolusion kadagiti naray-ab
a kalendario ti dimmaan a tawen.


ROY V. ARAGON
Dupax del Norte, Nueva Vizcaya

(Naipablaak iti BANNAWAG, Enero 7, 2008. Naiposte iti blog ti autor, iti www.mannurat.com. Naadaw ti imahen iti retrato nga ala ni R.V.Aragon)

1/02/2009

Alimbasag 1



Di latta makaidna dagiti ballikidmo
Iti alimuteng ti kayumanggi nga iddam
Rugmaannaka latta ti rumabraba a kebbakebbam
Iti sapsapulem a ridep ken pannakapnek
Iti an-anninawem nga anaraar iti sipnget
Iti sallabawan ken bautek—

Maanninawmo ti ubing a namnama
A kanaig ti alimuteng ti iddam
Duduayyaen ti sennaay ti ina
Agbariw-as kadi ti ubing
Iti makmakraayanen a nateng
Iti maisursursor mapirpirpiran a labba?
Makisinnapulan met latta ti ama
Iti sungbat ti panagmatamata ken panagmalmalanga
Iti labes ti ridaw ken tawa:
Ayan ti karabo a katalali dagiti naisabut a dir-i
Iti suli dagiti kinelleng ken bangkag?
Ti ubing a namnama, isu kadi met laeng
Ti anniniwan iti likudan ti arado?
Inarep-ep ti ina ti ubing iti panio a sigsiglotanna
Ken dagiti layap iti sardam a tantanamitimanna:
Sika, Anakko, ti sabali nga Apo Lung-aw.
Inarapaap ti ama ti ubing kadagiti gurlis ti arado
Ken kadagiti naisabut a dir-i
Iti suli dagiti kinelleng ken bangkag:
Sika, Anakko, ti baro a sual a mangyiras
Iti agal-alawaaw a gasat ti panagtig-ab.
Ngem agtartaraok latta dagiti bingkol
Ni ama, mamarbangon latta a di agsikor
Ni ina, naridam latta nga agaron
Ket ti ubing a namnama, agtuloy laeng a magna
Iti uges ti lapis iti papel a dokumento
Ti biag iti sinamar ti tangkayag—

Agkidemka iti nairut, agwingwingiwing
Dika maawatan ti naaweng latta a sagawisiw
Iti bukot ni kalantangan
Idinto ta awan arindenggan ti pulikkaaw ti mawaw a tuwaw
Dika latta maawatan ti isem ken talingenngen
Ti panagsublisubli a panangarruba ti pagbagasan.
Ania kadi ngamin a birtud ti naibinggas
Iti taraok ti kawitan iti appupo ti bannawag?
Idinto ta makitkitam: agdirdir-i ti kiring
Iti taraok ti karasaen.

Ket maasianka iti ubing
Tukkol ti lapis
Kumelkumel ti papel—


JOHMAR R. ALVAREZ
Ballesteros, Cagayan
(Paset ti koleksion ti dandaniw a "Pito nga Alimbasag" a nangabak iti Maika-6 a Gunggona iti Salip iti Daniw iti Iluko ti Gawad Komisyon 2007 ti Komisyon sa Wikang Pambansa. Naipablaak iti BANNAWAG, Oktubre 29, 2007. Nabulod ti imahen iti superstock.com)

12/24/2008

Ayug



Agmalemda ditoy bumaketen nga abong
Ni Apong, ni inang, ni manong, ni manang
Ken ti panglakayen ti biagda ditoy a lang-ay
Lawlawenda ti lamisaan a pilay
Nanamenda ti miki a matakal
Iti kaldero a buttaw gatad ti maigup a tig-ab
Videoke ditoy ti nakalburo a ragragsak
Baria ti katukad ti lima a pisos a daplag
Kankanta ti maubba nga ubing nga ayab
Ngirngir iti rupa ti di maibolsa a padamag
Addada no kua amin ditoy takuptakup nga aruat
Ti mabilbilang a salun-at ti bisio nga agilad

Ah, uminumda no kua iti nangisit a baso
Ket danggayanda ti ayug lattan a sida
Ta aguray dagiti bunubon a masekka
Ti talon nga agmaymaysa
Ka iti nagaget nga idda
Ti mabannog a dila
Ken ti masaklot a dakulap
Ti sida a baliktad

Ragsaken ti lumabas nga agmalem
Ti apa a di mailemmeng
Ti kaarruba a mannakigayyem
Ta iti daytoy nga abong ti sagpipisos a ragragsak
Kankanta a di agressat
Ti anges a kasla mapugsat.


GIOVANNI L. PALOMARES
Bacarra, Ilocos Norte

(Naipablaak iti BANNAWAG, Mayo 28, 2007. Nabulod ti imahen iti pcij.org)

Alpha Omega



Kastoy, balong, ti mangpili’t suheta
Iti ipintam nga obra maestra:

‘Tay pilid a simbolo ti awan
patinggana a bileg ti Namarsua;

‘Tay naukap a kawayan
da Malakas ken Maganda;

‘Tay estatua nga awanan
saka ken ima, tandat’ pannakatnag
da Adan ken Eva; sarming
nga awan mulitna, ken plorera
nga adda sabongna; wen,
simbolo ni Birhen Maria...

Hm, ikkanta pay iti dakkel
nga agila ken pugot a billit
nga agin-innuman a siuulimek
kadagti sanga nga immuleg;

Kinitikitan nga im-ima
a mangbenbendision ken nakadata
a tanda ‘di lalaki
a natay iti padeppa;

Ket wen, maysa a kulibangbang
ken pika; maysa a bato ken tulbek
ni San Pedro, sa kawaw a prasko,
kopa ken kawaw a latat’ biskit.

Kawaw a pammati, saan, nga agbunga’t
Uong idiay Hiroshima ken Nagasaki:
dinton maulit daytoy a buong
iti puso ti lakay a lubong.
Ngem saan a makasursurot’ tao
Umay ta umaytot’ uppat a kabalio
Ti Apokalipsis a mangukom. Ah, ngem
Addanto latta ti trianggulo
A salakan ti tao:

ti Dios Ama, Dios Anak,
ti Dios Espiritu Santo:
ti Alpha Omega!


JUAN S.P. HIDALGO JR.
Rosales, Pangasinan

(Naipablaak iti BANNAWAG, Enero 20, 1986; ken iti TALIBAGOK: Antolohia Ti Dandaniw, GMM, 1987. Naiposte babaen ti pammalubos ti autor. Nabulod ti imahen iti bookofrevelation.net)

12/20/2008

Ala, Denggem



Daytoy ti sabong: gupitna ti bassit
a tinukel a bin-i kas iti panagani;
maidulin iti naimeng a sarusar
sibibiag ti pulso ti nainaw a pammateg.

Itag-ay ti init ti daeg maipasngay
a namnama; aglangoyda iti danum;
iti dalluyon ti biag kayaw ti mabukel
a ladawan ti nakaparsuaan a buya:
ti bantay, ti baybay, ti mula, ti tumatayab;
ti dagidagi iti away a nakagsatan ti kurdonmo
ti ina iti pisikal a panagsina…
(Naibartay kadi met laeng ti tangkulong
wenno ti damili a naglaon iti kadkadua
iti sanga ti duog a salamagi?)

Ala, denggem, sika
ti kanta-dayyeng ti ina a nangub-ubba
kenka: agawaam ti agbiag, kunnotem,
ala, kunnotem pay ti mungay
ti biag; penkem sakbay ti saraaw;
tipdem ti sangit–maturogka latta
iti saklulo ti talged ken pammateg.

Dagiti anglem iti laem isudat’ daeg ti daniw;
dagiti garakgak ken katawa
isudat’ kayaw ti napusaksak a langit
ngamin ti init tinapayana ti kinarayray
uray nakapanawen ti linnaaw
agukrad latta ti sabong iti nasudi nga agsapa
ket kadagiti sumipnget umisem dagiti bituen
kadagiti sardam a kantaan ti pul-oy
iti arubayan ti kampanario
dagiti lagip ken ti kinaagtutubo;
sika, iti pakabuklam,
iti mata ni mannaniw.


AMADO I. YORO
Ewa, Hawaii

(Naipablaak iti BANNAWAG, Oktubre 6, 2008. Nabulod ti imahen iti superstock.com)

12/19/2008

Kammayet ti Kepkep ti Rabii



Iti mumalem
Sukonen ti agarudok a sipnget ti lawag
Ket iti sallukob ti rabii sumrekda
Iti balay nga iti datarna nakaudatal
Ti ikamen, kallaba a pungan
Ken ules nga agur-uray.

Kumuddot ti lamiis ti rabii
Agkintayeg ti lasag a mabuyatan
Iti nalamiis a danum
Nga aggapu iti aglingling-et a malabi.

Ti kammayet ti kepkep
Dagiti mail-iliwan a bitekbitek
Kasla bara ti inudo ti agtanggad nga ina
Aggapu iti rumisrisak a beggang
Iti dalikan a nayabay iti balitang.

Maseggaan met latta a kanayon
Ti isasangpet ti pul-oy manipud
Iti agkiamkiam nga kalgaw
Arakupenna ti nadarugsoy iti ling-et
A bagi kalpasan ti nagmalem a panagkainaran
Iti kataltalonan; uray met no kamkamaten
Ti anges kabayatan ti yuuli
Iti parparmata a kayat a gun-oden.

Panunotem: dinto pulos agtukeng
Pannakaipasngay dagiti aldaw ken rabii
A kas met iti dinto pulos panagpatingga
Ti irurusing dagiti maitukit a bukel
Ken iti di panaglupoy dagiti pusuak
Nga agayus iti karayan.
Uray ti agpitpitik a biag iti saklolo
Ti agdadagsen nga ina, adda kaikarianna
A makilangen iti daytoy nakiro a lubong.

SEVERINO V. PABLO
Siudad ti Laoag

(Naipablaak iti BANNAWAG, Agosto 18, 2008. Nabulod ti imahen iti inmagine.com)

12/18/2008

Noche Buena



Barakubak met la ti addan, kadaananen nga ungkay
Ti malapsi iti kakaisuna a naidarekdek idin a marunggay
Ditanay kimraang a paraangan. Ngem naayat pay laeng,
Piman, a makiinnuper iti no manon kasegsegan a bugguong
Iti agburek pay met laeng a tayab, iti naanus a dalikan.
Aguantaam, sika, bibig, a kasinnultop 'ta maidungso nga iking
Ti duyog, lukotem kad' pay la 'ta libbim, nasayaw ket di malislisan
Ti Intsik 'ta nasabeng a digo ngem nasabor uray di mabetsinan,
Pabanerberem ket 'ta igup, tapnon' tumingra 'ta lusiawmo a kunam
A gaput' dimon pannakasilsilindro iti napasaretset wenno naparsik.
Panunotem lattan a kaldot' lauya a baka dayta, aginaldo ken grasia.
Panunotem lattan a kalanglangmo ita ti Mesias iti nanumo a kulluongna.

Dagitoy la ti adda a maidasarko, an-anusam, karabukob
A malanglanganan iti lanit. Sika met, boksit, agtalnaka
A dika ket garadugod a garadugod, anusam laengen
Ti nabitamina met a galisgalis ti saluyot a bumirawbiraw,
Bay-am man 'ta arungaingmo iti naramraman la koma bassit,
Kunam, a namanteka a taba wenno laslasag a nalabbasit.
Panunotem laengen a sumalun-atka, mailisika iti alta presion.
Panunotem laengen a makainutka, mailiklikka iti alta presio

Isakmolmo a siaayat saan a siaanus, sibabannayat saan
A sitatallugod, ayatem kas grasia, ungapem, sika, ngiwat,
A nalaing dayta pangalmo, ket arayatem ti maipedped a subo.
Sippawem a sirarag-o, sika a dila a natakneng, ikawiwitmo
Dayta nanakman a panangnanam, dimon ar-arapaapen
'Tay im-impem a raman a dimo met nakaisigudan. Dimo dildillawen,
Naimas amin a naimas, iyikkis man ti pariok wenno itanubutob
Ti tayab. Nananam amin a nananam, lauya man a kukod wenno
Linambong a paltong. Nasustansia amin a nasustansia,
Pinapaitan man a kalding wenno kinilnat a papait.
Sagrado amin a sagrado, noche buena man wenno ayuno.
Paskua amin a Paskua, natividad man wenno kuaresma.

Yamanem man ketdi, bagi, 'ta adda pay maisaang a kadenna
Iti tian 'ta marunggi ken saluyot. Laglagipem, adu a ling-et,
Dayamudom, tabbaaw, pangta, utoy ken kettang ti impuonam:
Pinilpilaam dayta iti agmalmalem: imasem ngarud a pangmalem.
Panunotem lattan a rumangrang-ay ti ekonomiam.
Panunotem lattan a tumibtibker ti republikam.
Gloria in excelsis Deo... Gloria, Gloria, alleluia...


ROY V. ARAGON
Dupax del Norte, Nueva Vizcaya

(Naipablaak iti BANNAWAG, Disiembre 22, 2008. Naiposte pay iti blog ti autor, iti www.mannurat.com. Nabulod ti imahen iti www.foxysuzy.net)

12/14/2008

Panangarakup iti Ipus ti Layap



i.
Maimatangak ti pannakaipasngay ti baggak iti daya
A mangibagnos iti utekko nupay agpatingga laeng
Iti kasipngetan—ketdi, addaan ti puso iti dakulap
Tapno maaprosanna dagiti di matukod ti matak…

ii.
Nawatiwat dagiti aldawyo—di rumbeng nga ungpoten
Ta adda ti kaimudingan iti tunggal nakaat-atiddog a kanito,
Umanay iti nakaan-annad a panangaramid ti billit iti umokna
Wenno iti panangabel ti lawwalawwa iti pagtaenganna.

Nagpinnerreng ti balbag a law-ang ken ti nadarisay a dan-aw
Ta matinongyo ti panagtutumpong dagiti ulep; mauray
Ti uong ti dungngo ti gurruod, ket sarunuen ti rettab
Ti umuna a bayakabak ti Mayo a mangsukon iti arado.

Dakayo kadi ti naparaburan wenno ti petalo a nangtapaya
Kadakayo iti pannaturogyo? Kaatagyo ti linnaaw a kas man
Ti tunggal bitek ti barukong dagiti tinukelna. Ti kannag
Ti nangsaksi iti panangitalekyo iti tagainepyo iti daga.

Kas iti lupot ti didigra a di inaruat dagiti bagyo ken ginggined—
Lamolamoda a nagtaray iti sanguananyo, ngem apagbiit—
Palagip laeng iti nadumaduma a maris a naibisti iti uniberso
Iti labes ti lawag ken sipnget ta mailasinyo ti nagbednganda.

Impakaammo ti gawat ti yaayna kadagiti kayo, ayup, tumatayab,
Danum ken angin. Pinayapayan, pinastrekyo kas iti ganggannaet
Manipud iti naunday a panagdaliasat—sinangona ti dulang,
Nagrennek iti basi ken taraon, naturog a nagkumot ti kaluknengan
Nga inabel. Nagpakada ket dinawatyo nga iti pagturonganna,
Masarakanna ti sapsapulenna a tanap dagiti dawa ken sabong.

Adda kadagiti dawa dagiti sirib ken pammategyo, nakainanama—
Inaniyo ket nakaan-annad a rineppet dagiti binettek; naannad
Man met laeng nga impempenyo iti sarusar. Bayat ti panagbayo,
Sinaritayo kadagiti agtutubo nga agitlog iti balitok dagiti kannaway,
Nalaka a masarakan kas iti pannakasiglot dagiti naririmat a layap
Iti nabordaan a panio wenno gayadan ti nalayak a kamiseta.

iii.
Nagrusingen kadagiti kinellengtayo ti natayag a pasdek,
Nagsusuon iti bullalayaw—kayatna a gaw-aten dagiti ulep.

Pagkabkabawenda ti awaytayo; kurkurtienda ti dila
Tapno maisawangna dagiti ganggannaet a balikas,
Ken makapagkurno iti wagas ti bisita a manggatgatang
Iti oras, isem ken bannogtayo; mangrukrukod iti lasag
Ken kabaelan; mangmangted-anag iti aw-awidtayo.

Apay a no natomartayon ti ginatangtayo a pildoras
Sa maamiristayo a gatas gayam ti in-inumentayo
Kadagiti barukong dagiti innatayo? No kaano a dusaen
Ken gudasenda iti telebision dagiti annak a nanginsiar
Iti panangsikap, isu pay laeng ti panangwitwittayo
Iti bagbagitayo a pagrikrikusen ti innipis ken numero?

Binay-antayo a simmanglad kadagiti pier dagiti saglalaka,
Libre ti kaaduan, a nangisuro kadatayo a mangtagikua
Iti bambanag a ganggannaet iti pagtaengan—inukarkaranda
Ti kinabuangger iti pus-ongtayo, ti kinatuso dagiti dilatayo.

Ipalagipda ti kanikapat a gasut a tawen nga inladawanda
Ti wagas ti kinatan-ok a di mailangaan ti kararuatayo:
Binay-antayo dagiti sakatayo a nagdaliasat iti dana
A nagpatingga iti sakaananda; binuybuyatayo
Ti pananggarroteda iti nasulpeng a panunottayo.

Ita, situtudiotayo a mangipaanud iti naapres a karayan
Kadagiti tarikayo a sarikedked dagiti kinelleng—mamatitayon
A kabaelanda a danonen dagiti ar-arep-epentayo a balitok
Iti bullalayaw. Ay, naglemmes iti taaw ti kinasimbengtayo!

Birbirokentayo ti nangilemmengan ti ugaw kadagiti apittayo
Kalpasan ti naminribu a pannakadarudartayo a nagpaibalud
Iti kahon a namunganayan met ti rinibribu a panagbulbullagaw—
Nagpaar-artioktayo. Nabibineg ti utek iti indiayada nga agas,
Di naimdengan ti napipikel a kararua ti panagtammeng ti boksit—
Ditay napupuotan ti panagpasken dagiti di katatawan iti kosina
Nupay inririaw ti bulan ti ballaagna iti pannakaaradastayo.

Itan, agsasamusam dagiti santilmo a kamkamatentayo,
Ditay ammo ti pagturongan ken pagpatinggaantayo.

iv.
Didigra kadi ti pannakatakuattayo nga iti laeng mata
Nga agpatingga ti uniberso ket adda iti ulo ti korona
Ti balligi ken kaimudingan? Limbes kadi ti dungngo
Iti utek ket dakdakkelen ngem iti bagi ken kararuatayo?

Nasursurotayo ti bukod a wagas a maisupadi iti nuang
A magalutan iti agong; iti kabalio nga agantiparra;
Iti kitikit a mulien dagiti ammatayo nga iti barukong
Laeng dagiti inna a nakarikna iti kinadatdatlag.

Kayattayo ti lumbes iti uged ti sampedro; linagtotayo
Dagiti tambak tapno lumbaantayo ti nabuntog a tignay
Ti away; nagiinnatiwtayo tapno agtakdertayo
A tangaden ti tunggal maysa ken ti amin a parsua.

Impempentayo dagiti bambanag iti ulo a di nagam-amiris—
Nalipatantayo a dakkel unay ti lubong tapno kargaenna.
Gapu kadi ta natakuatantayo a nakalawlawa ti law-ang
A pagibellengan kadagiti babak? Kaano kadi nga akuentayo
A kawaw itan dagitoy barukong malaksid iti panagallaalla?

Nagramuten ti panunottayo iti angin, sumursurot
Iti sadino man a pagturonganna—malaksid iti salemsem,
Nakarungrungsottayo, agung-ungor, makadidigra.

Dagiti karayan ti sugattayo, agpakpakillo, ngem bay-antayo
Lattan a bedbedanda laeng kadagiti gurnotenda a mulmula
A dagus met laeng nga agrupsa a kas iti lasagtayo.

Tunggal agsarmingak, agtaktakderak iti nakalawlawa,
Nakataytayag a pader—diak masapulan ti bagik.
Masinunuok, agbibinniroktayo lattan iti disso
A nakaisadsadan ket umad-adayotayo iti tunggal maysa.

Maimatangantayo ti sumipnget a maysa a nakadalungdong
A baket iti puon ti pundido a poste: mabisin, nadulpet,
Agpaypayegpeg. Di mapupuotan ti kinaagmaymaysa,
Malaksid iti dung-aw nga agkarkarawa iti agpatnag…

v.
Nadalusak, wen, ngem naputipotanak iti sapot—sibabaludak
Iti awan patinggana a kinaulimek ken kinadaksanggasat.

Ganggannaeten dagitoy dapanko kadagiti desdes ken tambak
A nangidaliasatak kadagiti apit a nangpatangig kaniak.
Uray dagiti arbis, awanandan iti salemsem. Uray ti lagip
Dagiti siniglotak a layap, saandan nga agrimat iti matak.

Ta iti siudad, adayo dagiti bituen ngem masansan nga agtupak
Ti langit kaniak— narim-itak a kas iti sipet kadagiti aglulumba
A sapatos, wenno iti nakabambantot a pilid ti kariton.
Nagdaliasatak a minansaan dagiti nangingisit nga eskinita;
Sinugatsugat dagiti barbed wire, ken pang-or ken bugtak
Dagiti autoridad; pinirpirsay dagiti di nakaawat iti dilak.

Sinungatnak ti daniw ta saanen a kabaelan dagiti balikas
A pagrusingen ti sabong kadagiti dakulap. Ta an-anuek ngarud
Dagiti lua nga agburayok iti tunggal panaglaylay iti kinadamsak
Ti asuk? Wenno sangalek kadi ti berso ti ragsak tapno ibudakko
Iti sakaanan ti kuadro iti nakalitlitem, marmarpi a diding?

Naminsan laeng a tinagainepko dagiti dallot ken samiweng
Ket impalagipda dagiti sellag a yawat ti bulan ti pammategna.
Ta ania ti musika iti agsasallupang a ringgor kadagiti agrerekket
Ngem agaaddayo a pasdek, lugan ken barongbarong no di batibat?

Sinapsapulko ti tagiruot a mangpairut iti kapet ti daga iti dakulap
Ti tao a mangpatpatayyek iti lubong. Kinamkamatko ti pagorasan
Tapno sublienna ti nakaan-annad a pannakaipasngay ti sinamar
Ket agkibinda nga agdaliasat. Nagparparintumengak iti paniempo
Tapno matmatanna koma ti panagrusing dagiti rettab ken uong
No di man umulog tapno ay-aywenna ti agbubuot a bin-i
Iti sapsapoten a kasuoran. Ngem daksanggasatak, daksanggasat…

Nasayyasayyaak laeng— nakipagtarimaan ti kararuak iti nagrakaya
A katedral; sinukisok ti utekko dagiti de-numero a laing ken sirib
Kadagiti biblioteka ti kuarta; naibus ti pigsak a nangguyguyod
Iti doliar ken gasolina; pinagumelnak ti imbatadko a pangngarig.

Agsubliak iti naggapuak ngem diakon masurotan dagiti tugotko...

vi.
Masapul kadi nga ungpoten ti mangliwengliweng
A kasipngetan sa matiliw ti layap a mayaspili iti barukong
Wenno maibedbed iti kuppokuppo? No kadi ipusna laeng
Ti maarakupko, mairamanak iti pettat a panagpukawna?

Nadaliasatkon dagiti tunggal bannugis iti laud,
Sinallukobandakon dagiti maris iti malem ken sardam—
Imbalakadda: ibarsakmo ta antiparram iti tangatang
Tapno makitam ti pannakaiwaris dagiti naririmat a bituen.

Ngem masapul kadi ti agtakder iti tuktok dagiti pasdek,
Iti bantay a basura, iti abaga dagiti higante a yelo,
Iti ulo dagiti bimmatbato a disierto sa mabirokan
Ti sapsapulen? Agpukpukkaw ti away: agsublika!

Nawatiwat ti dana ta umuna nga addang ti panagarisit
Ti tapok—kas iti nagpaburkan iti bayabas a mangdayas
Iti anu ti nagpakpakillo a sugat. Natuok, nakatutuok
Ta madalusanak laeng no agbalinak a rinibribu a tapok.

vii.
Iti daya manen a maipasngayak ken digosen ti sinamar
Adda wagas ti agsapa a di kabaelan a lumbaan dagiti saka,
Adda maris ti malem a mangipalnaad iti dungngo ti sardam
Ket masiglotan laeng ti layap no tiliwen ti mata dagiti rimatna…


ARIEL S. TABAG
Sta. Teresita, Cagayan

(Umuna a Gunggona, Gawad KWF Salip iti Daniw iti Iluko 2008. Immuna a naiposte iti blog ti autor, iti http://asseng.blogspot.com/2008/11/panangarakup-iti-ipus-ti-layap.html. Nabulod ti imahen iti www.thunderbolts.info)

12/12/2008

Epistolario Para ken Ayie



buniaganka iti nagan ti asin
sandi't tamnay
bilbilangen nga ayat iti altar
ti napadso a tinapay
a nangsukogan kenka ni essem
iti walang
a kumamang iti nakaipasngayam:
ulbod iti balitang
pudno iti eddek:
murmurayendat' isemko
siak nga amam iti agnanayon
siak nga amam iti panawen
siak a nangipusing kenka
kadagiti kansion-indayon
tapno ti pakpakauna a duayya
saksiannat' pangrabii
iti piesta dagiti didiosen:
ditoy nga agatangak iti kaasi
ditoy nga umutangak iti pammakawan

ibitam no kua ti lamiis
ti maria payo
wenno ti bara iti reprep
no agragrag-oka nga agmaymaysa
ken sisiak nga agpalpalakpak
sanata lamuten ti ulimek
a mamagumel iti puso
ket malipatanta't agdaniw
ken malipatanta't sumina iti kadkadua
a kasingin dagiti linia
dagiti tartaraudi nga anangsab

digosenka no kua iti darepdep
sakbay ti leggak:
mariingannak a nabuniaganen
iti nagan ti asin ken tinapay
a daton iti nalpayen a kararag

rumidepak a kaatagko
ti lagip 'di kaippasngay
a maris dagiti panangliput
iti ulbod ni labus a ragsak
iti nabayadan nga espasio ken oras
iti siudad

subliak no kua dagiti karkarna
ti langit iti darayday
tapno ilansadata
iti malunlunag a burburtia


AURELIO S. AGCAOILI
Honolulu, Hawai'i

(Naipablaak iti TALIBAGOK: Antolohia Ti Dandaniw, GMM, 1987; ken iti BURNAY E-zine, Pebrero 1998. Nabulod ti imahen iti http://lh4.ggpht.com, © Copyright 2007, Chin Teck)

Agkakaangot Dagiti Balikas



ditay nagnaganan daytoy luksaw
da amang a bassit ken dakkel,
managbalatong kadagiti ngelngel,
balikas ti sinan-maingel
iti appupo ti di makaawat!

utang dagiti balikas,
di makaanay nga ep-ep
ti wangwang a boksit ti nakamuttaleng
a nakaputot, putot nga uuttotan
dayta managsirmata a kaarruba

ditay' nagnaganan, kunak,
uray am-ammotayo
ti bukel a di agtubo
iti dara ken ling-et, ta kasta
a talaga ti ugali no kastoy
a panagbulbullagaw
dagiti agari (mauraytay kadit’
supot la koma a semento
kainnagektot’ dapdapantayo?)

dagita nga unnoy, dawat-
kan' pay idi, panangikur-it
managkari a bilangen
awanan adal manipud kahon
naal-alia, al-alia, innal-aliaan
panagpili iti pagtamdan
linalasag...

ditay' naganan daytoy, dumakdakes,
nga angin ti awanan sirib
a makibibiang! ditay' buniagan
iti nagan ti lasag, ammuentay' ketdi
no nabuniagantayo wenno saan
iti agnanayon a nagan!


JOHN B. BUHAY
Bayombong, Nueva Vizcaya

(Naipablaak iti BURNAY E-zine, Agosto 1998. Nabulod ti imahen iti www.redscowl-bluesingsky.us)

12/11/2008

Inton Pumanawkayo



(Ibulsayonto koma dagiti danapeg)

Planomi ken inayo, ipadawatmi koman
Dagiti ay-ayam, dagiti nadakkelanyo
A sapatos ken pagan-anay; ngem saan
Ta intalimengmi ketdi iti bodega ti pusomi.
Ta 'ton bigat, tumallikudkayo, inkayto
Purosen ti pannakabagiyo a sabong
Ket imulayo ti bin-i a naladaw a nagruting.

Ngem no makapanunotkayto
Pumasiarkayo ditoy taeng ti dungngo,
Dikayto koma agpadpadlaw
Ta addakamton iti yuyeng ni lagip
'Di naunday a panagtagibi:
Makitadakto nga umis-isem,
Nakatugaw iti dagidagi a kayo.
Buyaendakto ta buybuyaenkayto
Nga agbisbisekleta iti arubayan ti panunot.
Iti kuarto, addanto ni inayo,
Digdigosennakayo iti dayyeng.
Siripenyonto bayat a pelpellesanna
Dagiti imahen ti panagubingyo.
Iti kosina, makitadakto:
Maisursurot nga agnganga
A mangsubsubo kadakayo.

Inton pumanawkayo, agtil-aykayto koma
Nga umadayo tapno saan a mabugiaw
Dagiti dua nga ubbing nga agar-arindangga
Nga agay-ayam iti pasilio ti barukong
Ti saanto nga agpatingga nga iliw.
Ta dakayto dagiti nasinggit ken inosente
A garikgik nga agkikinnamat iti aglawlaw.
Dagiti makaray-aw nga aglagtolagto
A saksaka iti rabaw ti katre, iti siled
Ti naulimek, a mail-ila a kaunggan.

CORAZON F. QUIAMAS
Ewa Beach, Hawaii

(Immuna a naiposte iti www.penshadow.wordpress.com, Agosto 24, 2008; ken iti www.bilingualpen.com, Agosto 27, 2008. Nabulod ti imahen iti wwwdelivery.superstock.com)

12/08/2008

Agballaak Met Koma



katawaanda dagitti murseng ken atitiddog a kuko
nga agkaraykay iti rugit iti sidiran natayag a pasdek
ken iti sango ti nadaeg a munisipio
ta saanda ngamin a maawatan ti daniw ti ima ken ngiwat
a, ta padada met ti akintaeng a saan a mannaniw.
katawaanda no umisbo lattan iti kalsada
tapno siboganna ti intayaben ti kali a dalan ti tapok.
agsaosao a maymaysa...

a, agballaak met koma...
tapno diak mangngeg dagiti angaw iti nadaeg a palasio!

agballaak! wen, agballaak met koma
tapno diak matimud dagiti saning-i
dagiti maagawan iti sida ken karbengan
tapno diak mariknak ti kettang dagiti sinelas a magna
iti timmapok a kalsada ti kari ti lung-aw
ket agiddaak koma iti bangketa
ket padamgisandak dagiti lugan a kolorum
ta napigsada ken adda pagbayadda iti lungonko.

ay, agballaak koma.


DEXTER MARIN FABITO
Pamplona, Cagayan

(Naipablaak iti BANNAWAG, Disiembre 8, 2008. Nabulod ti imahen iti www.baguiocity.com)

12/06/2008

Dagiti Sabsabong iti Saskatchewan



limtawda a kas mutia iti kaltaang
iti panaglupos ti aglawlaw: pinatubo ida
ti pannakalabus ti daga iti ules ni ayat
pinabukar ida ti salemsem ti bigbigat
pinarimat ida ti raya ti init— palabbasiten
ida ti agek ti linnaaw: maimurumor ti pulida
iti pannakaarbisda iti romansa ti lubong
kadakuada. daydaywen, pagdidinnamaganda
ida: tumayok ti layap iti batogda a langit
iti panangsungbatda iti nasam-it a "wen"
dagiti mangar-arog kadakuada: ta, wen,
ti laeng lunglung-ay ken ayamuomda
di agpangngadua dagiti puso ti angin
a mangilili ken mangisala kadakuada
iti entablado ti kinarang-ay. bukodda
ti isem a yir-irair ti bara ti kablaaw
dagiti nababaked a takiag: agpasagda
man kadagiti namsek a barukong
ti uniberso, ngem awanto
ti pannakalaylayda iti panagtabon
dagiti agkubkubbon a malem. ket, wen,
maabbonganda iti ules nga imengda
iti buttaw a batibat ti law-ang. ngem adda
latta panagkupasda iti idadateng ti littugaw
iti unos ti panagbiagda: adda ngamin
kasingin ti kimat ken gurruod a bayakabak
kadagiti nalulem nga agmatuon: kiraban
ida ti nalamlamiis pay ngem bangkay
a lamiis nga agtinnag a kas ukom—
mangipalagip kadakuada a nalpasen
ti kaipapananda iti dayta a panawen
ti panagbiagda: aginanada iti naunday
a tiempo, ket iti idadatengto manen
ti gundawayda, ipakita ken iparikna
ken ipamatmatdanto manen ti sam-it
ti ayat ken kinaidumdumada a kas
mutia iti panaglupos ti aglawlaw...


PRODIE GAR. PADIOS
Sta. Teresita, Cagayan

(Naipablaak iti BANNAWAG, Setiembre 29, 2008. Nabulod ti imahen iti www.canada-photos.com)

Idiay Laud



Adayo.
Nangato.

Idiay laud ti nagtaudan
Dagiti naiimas a makan
Nanam-ay ti biag, nangangato
Dagiti pagnaedan,
Aglaplapusanan dagiti sanikua—
Maibelbellengda laeng
Adu pay ti napapateg a gameng.

Idiay laud ti ayan dagiti
Agkakalapsat a babbai,
Natataraki a lallaki
Adda sadiay ti sirib
Pigsa ken sariti.

Adu a tattao ti agtartarigagay
A mapan sadiay
Dagiti arapaap, sirmata
Ragsak, idiay agur-uray.

Ngata?
Isu met ti kunada.
Ngem ti laud, alun-onenna
Ti init nga impasngay ti Daya.


MIGHTY C. RASING
San Manuel, Isabela

(Naipablaak iti BANNAWAG, Hunio 2, 2008. Nabulod ti imahen iti www.tranceport.org)

Bariwengweng



itan ta nagpunit ti sugat dagiti rengngat
kas iti alimbadaw ti nasarait a ngiwat
agsamuyeng ti sal-it a nagabel
kadagiti ingget tingra a kinaulbod
ti pito riwriw a kurimaong a paggaak ti abuno
wenno lunod dagiti umay ken pumanaw a bagyo
kinalinnangsot dagiti gipi ken bugi dagiti pagay.
sipapakurang itan dagiti sikekemmeg a dawa
agkarkararag nga agtarusda koma, saan
nga iti kaban dagiti agipuspuslit iti tig-ab
ngem iti bodega dagiti malislisayan a boksit
iti siled dagiti mangarkaramut a segget.
sitatamed dagiti ibo a maitaya iti sako
dagiti usurero ti ili: nairikan latta ti lallay
dagiti inutang a kari ti ruting dagiti pagay
inkanem latta dagiti maullo a bulibol
agtartarus kadagiti pagkiluan iti ili
sukat wenno sandi dagiti sagubanit ti ling-et
agpatnag wenno apagkanito ti naipinggan
a grasia: no masumar koma nga ikaldero
dagiti tangdan iti sekka, raep, gaik, abuno
pasuyot, padanum, pagapas ken painum:
aglipias la ketdi ti nakem— taep ti mabati
a kirkiraosen iti pagbagasan— kawaw latta
dagiti maibuyog a tig-ab wenno bubussog
kadagiti sarusar ti ling-et. piman, agraraay
dagiti eppes a katawa nga ibuyog ti angin
kas iti natay a dawa a testamento
awitna ti agkatangkatang a nakem ken saraaw
ti boksit ti ili, siitdal latta ti presidente iti ibo
ken taep, a takaltakalen ti sikukuranges a kiraos.
agnanaay ti maidus a nailian a bariwengweng.

DANIEL L. NESPEROS
San Nicolas, Ilocos Norte

(Naipablaak iti BANNAWAG, Disiembre 8, 2008. Nabulod ti imahen iti www.flickr.com/photos/ricephotos/)

12/05/2008

2 a Soneto



(para ken ni maria natalie, 4 ti tawenna)

1
masansan nga addad’toy mugingko
ladawan ti babai nga ubing
mangsurotsurot ‘ti payak— pudno
dayta a mangted sigkat ditoy pingping.

puraw a kulibangbang, ay! anian
panangsursurotna, 'ti mugingna
determinasion 'tay adda, awan
pulos makatiped saksakana.

pulos di agpatulong— uray la
koma sumenias, di man agsao—
tapno mabuakak igid ti dana,
ayanko a mangbambantay 'ti apo.

ita, sumken manen ti iliwko
iti apok, kararuat' mugingko.

2
rumibribkas pay laeng sangitna,
ti apok nga idi ket agkusaykusay
iti ubba ni inana— ay! liday
kenkuana 'tay nanglemlemmes a lua.
napigsat' balikasna— lilo, wen,
daytat' ulit-ulitenna idi,
‘tay awagna a mangriing iti
rabrabii no iliw 'tay sumken.

ket no 'tay initkon daytay lumnek—
dakkelton 'toy apok— ngem 'ti innak
pagur-urayan ti sipnget awan
ti umasideg itugotkot' tulbek,
luktakto 'toy lagip tapno ragsak
ti balonko ‘ti innakto papanan.


HONOR BLANCO CABIE
Pinili, Ilocos Norte

(Naipablaak iti BANNAWAG, Disiembre 1, 2008. Modelo iti imahen: Imnas Cyberia Linglingay Aragon; niretrato ni R.V. Aragon. lokasion: Al-Sawadi Beach Resort, Muscat, Oman)

Sariugma I



saan latta a mapnek, naikudi
ti banias nga agsisiim iti suli
mangseppeg iti piek ti rabii
sinallukob payak ti kalapati

a nalip-ak. ti lib-at, kas umsi
dumteng iti wagas a namikki
di mapupuotan: adda umbi
a gita iti kuspag ti pammati

mangtaraken biddut a mailili
kullaap ti nakem a di marubsi:--
ti banias agbiag a maisupadi
iti lamina ti bin-i a mailangi.

ti tao kas piek a sumsumiasi
iti rukod kenkuana nga imbati
dagiti nariinganna a baddi.
a, ngem ti atang! apay man kadi

a dina napatangan ti kaasi
ti banias a naslag a tagibi
ti riwet, bileg a di agati
kuspag nga aragaag ti puli?

agkay-ab latta ti kalapati
a payakna ti nalip-ak. ti nibi
ti babak imetna ti rabii
pupogenna ti piek iti suli.


REYNALDO A. DUQUE
Bagani Ubbog, Siudad ti Candon

(Naipablaak iti BANNAWAG, Disiembre 1, 2008. Nabulod ti imahen iti clevergal.net)

12/02/2008

Ti Papili



sinerrek ti sumilsilap a pajero ti kalsadat' nuang
ket nayuged iti tapoktapok a rupa ti siddaaw.
dimsaag ti nataer nga anniniwan ket nagkurno
iti sanguanan dagiti agkurkurno.
ti naingpis, dumardara a dakulap
nayalamano kadagiti rusanger nga ima,
naitapik kadagiti natiltil nga abaga.
naituktok ti singsingan a ramay
kadagiti marmarba a ridaw
ket ti bibig a nakaammal iti philip,
nakiinum iti agkupkuplat a pusuelo
kalpasan a nakiinnarakup ti nabaneg a bagi
iti naingpis ken magunggunggon a barukong.
inukrad ti dila ti naisagana a daniw
ket naidallot ti di panagalumiim ti pusuelo iti kopita
ta agpada la dagiti dua a paginuman.
naipatayab dagiti balikas nga agbalinto a bagas
ket ti kaldero kanayonton a dilpatan apuy,
ken naidayyeng napuskol nga ulep kadagiti rengngat.
ket kas pangrambak isasangbayton naraniag a bigat,
manipud iti higante a bulsa, naidissaag
ti karton ti marlboro, emperador, sprite ken rebisco.
naparti pay ni aquino ket nayatang dagiti nagunegna.

idi makasangpet ti pajero iti mansion,
ti pulpol a mannaniw ngem matangtangad a tao
dinarasna ti nagdiakusi't muriatic acid,
nagmulumog ken imminum ginalon nga alkohol,
nagsapsapo't trosyd, sa nagindieksion iti anti-rabies.
ket napnuan talek, siiisem a nangpasangbay ridep:
kalpasan ti gubat, ti tumakder a dios
sigurado nga ingget salun-at!


NELSON G. DALIGCON
Siudad ti Tuguegarao

(Nabulod ti imahen iti timesonline.typepad.com)

Ti Dapan ti Init Addan iti Daga



Nagparikna babaen ti lamiis ti tanem
Ken sipnget dagiti kawaw a mata;
Ti langit kasla rukid nga awan ungpotna
A paglayagan dagiti bapor ni didigra.
Amin-amin, ulimek kasla nagginnura nga agayan-ayat
A dinton agrinnukma; dagiti barukong napno iti gita;
Agngarngariet dagiti panga. Amin-amin, naallingagko
Ti umuna a gansa iti daya kas natangken nga aweng
Ti pannakaparnuay, pannakaukom. Dagiti nasilap a ramay
Ikkis di masaba iti daga idatengda. Adda timek
A nadagem iti angin. Denggem dagiti kanalbuong
A mangrebba kadagiti bantay, a mangyakar kadakuada;
Am-ammok dayta a bileg a dissuor ti asupre ken apuy.
Kitaem ti lubong, sangapirit laeng a sangit, lua
A sangkatedted! Makitak itan ti maysa a pannakadadael
Ken pannakaparnuay. Wen, isu daytoyen ti pangrugian
Ken paggibusan. Adda timek iti angin, agkunkuna:
Bumangonkayon, ti dapan ti init addan iti daga!


JUAN S.P. HIDALGO JR.
Rosales, Pangasinan

(Naiposte babaen ti pammalubos ti mannaniw. Immuna a naipablaak BANNAWAG, Hulio 6, 1964; nairaman iti Pamulinawen, Dandaniw, 1949-1975, Jose A. Bragado ken Benjamin M. Pascual, editors, Metro Manila: GUMIL Filipinas, 1976. Nabulod ti imahen iti http://blog.lib.umn.edu)

11/28/2008

Idatonko Dagiti Linnaaw



Idatonko dagiti linnaaw iti sappuyot dagiti busel.
Rosaska iti naridam a bigat, agriing kas iti duayya
Ti ina a malukag iti anil-il ti ubing
Ti maladaga dagiti ngatangata ti gasat.

Sika ngamin ti kakaen dagiti namnama
Iti kalsada dagiti pannakigasanggasat.
Adu a panagdaliasat, adu a panangnagan
Kas iti adu a panagkasangay ti arapaap.

Ngamin ta maysa a ritual daytoy:
Ti panangidayyeng iti kinaasino
Iti silabaria dagiti maikur-it a kinatao,
Mapartuat iti parbo a kinadungngo.

Adda iti dakulap dagiti salakan.
Iti lukong, kas iti sentido ket ti sao
A kontra ti pannakayaw-awan
Iti man agmatuon wenno iti kaltaang.

Makadangran iti salun-at, kunam a kanayon
Ngem narabaw ti iiseman, kas garikgik
Ti puso a kankanayon a mamakawan
Iti basol kas iti tawid ti agkibaltang.

Isu nga iti hardin dagiti baro a bannawag
Aguray ti sulbod kadagiti makabang-ar
A linnaaw, mangsutsutilto iti aglangto
A bulong ti kalendario a manglalaaw.


AURELIO S. AGCAOILI
Honolulu, Hawaii

(Immuna a naipablaak iti BANNAWAG, Oktubre 13, 2008. Modelo iti imahen: Imnas Cyberia Linglingay Aragon; niretrato ni R.V. Aragon)